نوروز در تاجیکستان

مردم تاجیکستان با حضور در پارک ها شهر دوشنبه نخستین روز بهار را جشن می گیرند

 

تاجیکان فارسی زبان که سالیان زیادی زیر سلطه نظام شوروی سابق بودند پیش از دو دهه است که دل به آیین‌های نیاکان از جمله نوروز باستانی بسته‌اند و اکنون آنها همراه با ایرانیان و دیگر مناطق فارسی زبان نوروز را به عنوان یک جشن ملی تجلیل می‌کنند. تا قبل از سال ۱۳۷۰ ، رژیم کمونیستی شوروی سابق که ۸۰ سال بر جمهوری‌های آسیای میانه از جمله تاجیکستان تسلط داشت تلاش می‌کرد که خاطرات و فرهنگ نوروزی از مردم تاجیکستان زدوده شود اما تاجیکان با پایبندی به سنت‌های اصیل خود نوروز را زیر عناوین ˈعید بهار ˈ و ˈجشن کشاورزانˈ زنده نگه داشتند. اگرچه در حال حاضر هم گروه های تندروی مذهبی در این کشور در تلاشند این آیین ملی را محدود کنند. عید نوروز در تاجیكستان و برخی دیگر از نقاط آسیای مركزی “عید سر سال”یا “عید سال ‏نو”نامیده می شود.

 

در آستانه عید نوروز؛  شهر دوشنبه  و به خصوص بدخشان تاجیکستان حال و هوای خاصی دارند .  خانه تکانی ، جنب و جوش مردم تاجیک  برای آذین بندی خیابان ها و منازل برای استقبال از بهار  و برپایی  جشن نوروز ، شنیدنی و دیدنی است . تاجیک ها كه زن و مرد همدوش یكدیگر به كار و فعالیت مشغول اند، با رسیدن بهار و عید نوروز هیچ کینه و کدورتی در دل ها نمی ماند ، زیرا نوروز عید محبت ، عشق ورزی و دوستی است.

 

در این راستا روز نوروز معمولاً امام علی رحمان، رییس‌جمهور در یک اجتماع بزرگ سخنرانی می‌کند و مراسمی متشکل از بخش‌های مختلف رقص و تئاتر مقابل او اجرا می‌شود. اما حضور در این مراسم معمولاً بی‌اجازه و هماهنگی قبلی (ولو وقتی در استادیوم برگزار می‌شود) غیر ممکن است و البته محافظان روس او به میهمان‌نوازی تاجیک‌ها نیستند.

 

آشنایی با آداب و رسوم نوروز در استان بدخشان تاجیکستان

عید نوروز در کشور تاجیکستان به عنوان نماد هویت و فرهنگ شناخته می شود. مردم تاجیک همچون دیگر اقوام ایرانی تبار آداب و آیین خاصی برای مراسم نوروز دارند و روز نوروز در تاجیکستان با سال شمار دهقانی تاجیکی اول ماه حمل و با حساب میلادی ۲۱ یا ۲۲ مارس شروع می شود که به نام ‘خیدیر ایام’ یعنی جشن بزرگ معروف است. جشن نوروز برای مردم تاجیکستان، به‌ویژه بدخشانیان، جشنی ملی و دیرینه است.

 

تاجیک‌ها از نوروز به عنوان رمز دوستی و زنده شدن کل موجودات یاد می‌کنند.در این ایام دید و بازدید از اقوام و بزرگان صورت می گیرد. به مزارها می روند و قرآن و دعا می خوانند. هم چنین در بدخشان مدیحه سرائی در وصف پیامبر و امامان معصوم انجام می دهند.در مقابل در شب نوروز در مزار بزرگواران که در بدخشان تاجیکستان آستان گویند، آتش روشن می کنند و مردم به زیارت مزارها می روند و سنگ آتش را سه بار می بوسند و به دیده ها می مالند. این آیین می تواند بازماندۀ رسم زرتشتی فروردینگان باشد که اکنون هم در میان زرتشتیان معمول است.

 

تعدادی از مراسم این جشن در تاجیکستان با مراسم سنتی آن در ایران مشترک است، اما بعضی از این مراسم مختص مردم تاجیکستان است که به تعدادی از آنها اشاره خواهد شد:

 

۱-“خیدیر ‏ایام” یا  جشن بزرگ:

تاجیكان هم چون دیگراقوام ایرانی نژاد ‏آیین و آداب خاصی برای جشن ‏نوروز دارند. ‏روز نوروز در تاجیكستان با سال شمار دهقانی تاجیكی اول ماه حمل و با حساب میلادی ‏‏۲۱ یا ۲۲ مارس شروع می شود كه به نام “خیدیر ‏ایام”یعنی جشن بزرگ معروف است.‏ ‏تاجیکان، برخلاف  سال های جدایی از سرزمین نیاکان خود ایران زمین،  هیچ گاه سنت های ملی خویش را فراموش نکردند و هر سال عید نوروز را با برگزاری آیین های ویژه جشن گرفته اند. مردم فارس زبان تاجیکستان که در آغوش طبیعت سرسبز منطقه آسیای مرکزی زندگی می کنند شعر و ادب فارسی را از نیاکان خود به میراث برده اند و مردمانی فرهنگ دوست و پایبند به آداب و سنت های پیشینیان خود هستند.

 

با وجود این که در دوران حاکمیت شوروی سابق ، روس ها با هدف یکسان سازی فرهنگی در جمهوری ها برگزاری سنت های ملی را ممنوع کرده بودند اما مردم مسلمان و فارس زبان تاجیکستان هیچ گاه از سنت ملی و مذهبی خویش دست نکشیده اند. تاجیكستان ؛ یكی از سه كشور فارسی زبان جهان روزهای قبل از فرارسیدن بهار همراه و همدوش با ملت ایران و افغانستان به استقبال عید نوروز می روند تا بار دیگر آن را در دوران استقلال خویش با شكوهی بیشتر برگزار كند. همزبانی و قرابت فرهنگی ایرانیان و تاجیكان موجب شده است تا هر ساله بر شمار كسانی كه در این ایام مقصد تعطیلات نوروزی خود را تاجیكستان انتخاب می كنند، بیشتر می شود.

 

آیین های جشن عید نوروز و آغاز سال نو از آداب و رسوم مردم تاجیکستان و برجای مانده از فرهنگ ایران زمین در این کشور است . مردم این کشور همانند مردم دیگر کشورهای حوزه تمدنی ایران از شب چهارشنبه سوری با برپایی آیین های جشن سنتی به استقبال عید نوروز می روند. تاجیك ها چهار روز تعطیلات رسمی برای نوروز دارند و در این مدت، سکوهای موقت کنسرت در گوشه و کنار شهرها بر پا می‌شود كه تا روزها پس از این ایام شاهد شادی و پایکوبی مردم است. علاوه بر آن ، همه شهرها و روستاها نیز مراسم سنتی دست افشانی و شادمانی دارند.

 

۲- خانه تکانی و  سفره “دسترخان”:

خانه تکانی یا جاروب بندان یکی از این آیین‌هاست که معمولا روز ۱۹ مارس برگزار می‌شود. در روز های عید ،مردم  تاجیک  همه لباس نو می پوشند ، به ویژه کودکان ، زنان و دختران با پوشیدن لباس های رنگارنگ که نقشی از گل های بهاری دارند به شکوه این جشن می افزایند. نوروز را هر اداره، کارخانه و نهادهای دولتی و غیردولتی به طور دسته جمعی جشن می گیرند و مردم روستاها و قصبه ها نیز مراسم جشن نوروز را برگزار می کنند.  “عطار نیشابوری ” ؛

جهان از باد نوروزی جوان شد / زهی زیبا که این ساعت جهان شد

شمال صبحدم مشکین نفس گشت / صبای گرم رو عنبر فشان شد

تو گویی آب خضر و آب کوثر / ز هر سوی چمن جویی روان شد

 

مردم تاجیکستان به ویژه  “بدخشانیان”  در ایام عید نوروز خانه تکانی و ظروف خانه را کاملا تمیز می کنند تا گردی از سال کهنه باقی نماند و برابر رسم دیرینه نوروز، قبل از شروع عید نوروز بانوی خانه وقتی که خورشید طلوع کرد دو جارو را که سرخ رنگ است و در فصل پاییز از کوه جمع آوری کرده و تا جشن نوروز نگاه داشته در جلوی خانه راست می گذارند، زیرا رنگ سرخ برای این مردم رمز نیکی و پیروزی و برکت است.

 

پس از طلوع کامل خورشید هر خانواده می کوشد هرچه زودتر وسایل خانه را به بیرون آورده و یکپارچه قرمز را بالای سر در ورودی خانه بیاویزد که این معنی همان رمز نیکی و خوشی ایام سال است . سپس درها و پنجره ها باز می شوند تا هوای نوروزی و بهاری که حامل برکت و شادی است وارد خانه شود. حتی آنها دیگ هایی را که سیاه شده اند را با خاک مخصوص به رنگ سفید در می آورند که به معنی نو شدن است. کودکان با گچ سفید روی دیوار نقش گل و بلبل و آهو و بز کوهی می‌کشند. رنگ سفید در روزهای نوروز نقش نمادین دارد و همه جا به چشم می‌خورد. مردان خانواده شاخه‌های بلند درختان را می‌برند و با کارد روی آنها گل می‌تراشند. سپس شاخه‌های آراسته را با ندای ˈشاگون بهار مبارک!ˈ وارد خانه می‌کنند و در سوراخ‌های پنج ستون خانه استوار می‌کنند.

 

تاجیک ها هم تقریبا هم چون ایرانی ها سفره هفت سین می چینند که به آن سفره “دسترخان” می گویند اما جشن نوروز را برخلاف ایرانی ها به خیابان ها می کشاندند تا همه در آن شریک باشند در واقع نوروز در تاجیکستان فقط به خانه ها نمی آید بلکه تمام شهر را متحول می کند.

 

 

آداب و رسوم نوروز در استان بدخشان تاجیکستان

 

۳- مراسم حوت:

مردم به‌ویژه کشاورزان از گذشته مراسم خاصی پیش از نوروز داشتند یکی از این مراسم مراسم حوت نام دارد. حوت از نظر کشاورزان آخرین ماه سال بود و به همین دلیل به عنوان زمانی مناسب برای کشت و کار بهاری انتخاب می‌شده است. در این مراسم مردم با فراهم کردن ملزومات جشن سه شب اول ماه حوت ار در مهمانی‌ها گرد هم می‌آمدند و در اططاف آتش به شنیدن موسیقی، رقصیدن یا بازی می‌پرداختند.

 

۴-مراسم گل گردانی: 

یکی دیگر از مراسم مهم وابسته به نوروز و کارهای کشاورزی ˈگل گردانیˈ نام دارد. مراسم گل گردانی را ˈبایچیچکˈ یا ˈبایچیچک گوییˈ نیز می‌نامند.

مردم تاجیک از زمان های قدیم به مناسبت بیداری طبیعت و آغاز شکوفه دهی گل‌ها و درختان به گل گردانی می‌پرداختند. در گذشته وظیفه گل گردانی به عهده بزرگسالان بود. اما این مراسم اکنون در اکثر محل ها توسط بچه ها و جوانان انجام می شود. این مراسم به این صورت اجرا می شود که پیش از فرارسیدن نوروز گل گردان ها و کودکان به دره و کوه و دشت و تپه رفته و از آنجا گل زردک یا سیاه گوش (بایچیچک) می‌چینند. سپس با دسته‌های گل، روستا به روستا می‌گردند و به ساکنان آن‌ها، مژده رسیدن بهار و پایان یافتن زمستان و آغاز کشت و کار بهاری را با اشعاری می‌سرایند

 

جشن ˈبایچیچکˈ یا ˈگل بهمنˈ روز و یا گل گردانی تاریخ به خصوصی ندارد و وابسته به میل طبیعت است و هرگاه نخستین گل های بهمن جوانه بزنند و کودکان این گل ها را پیدا کنند، مژد رسیدن بهار در کوی و برزن طنین می اندازد.

جانییک اسراریانˈ شخصیت فرهنگی تاجیک می‌گوید: این مراسم در مکان‌های مختلف بهنام‌های خاص نامیده می‌شود بطور مثال مردم ˈدره حصارˈ و تاجیکان استان ˈسرخان دریاˈ و در ازبکستان این مراسم را با نام ˈگل گردکˈ برگزار می کنند.

 

۵-گلگشت نوروزی:

ساكنان شهر دوشنبه و حومه آن با رفتن به بوستان ها و مراكز تفریحی ‏كه آن را “گشت عیدانه ” می نامند، آغاز عید نوروز در این كشور را جشن می گیرند . جشن نوروز در تاجیكستان پنج روز ادامه دارد و تمام اداره ها و دستگاه های دولتی در طول ‏این ایام تعطیل خواهد بود. این در حالی است كه در در برخی از مناطق شمال افغانستان ‏حدود ۴۰ روز نوروز را جشن می گیرند.‏

 

مردم تاجیکستان با حضور در پارک ها و اماکن عمومی و تفریحی شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان نخستین روز بهار را جشن می گیرند. این مراسم که به گلگشت نوروزی معروف است در همه شهرها و روستاهای تاجیکستان برگزار می شود. عرضه سفره های هفت سین و لباس های رنگارنگ محلی در قالب نمایشگاه های خیابانی ، پخت غذاهای ملی ، جنگ کبک ها و مسابقات کشتی گیری از مراسم هایی است که در جریان برگزاری مراسم گلگشت نوروزی اجرا می شود و اماکن عمومی این کشور در این هفته آکنده از عطر خوراکی‌های محلی و رنگ‌های شاد است. تاجیک ها در اولین روز بهار ، با ماکت با شکوه تخت جمشید جشن ها و فستیوال نوروزی را آغاز می کنند.

 

جشن‌ های نوروزی  درتاجیکستان  با این  رسم  که جشن ‌های مفصل معمولاً  باید در تفرجگاه‌های خارج شهر برگزار‌شوند ،  تاجیک‌ها  به “گلگشت نوروزی ” می روند ، همانند؛ شهر دوشنبه ، “شهرک وحدت” با  داشتن پارکی بزرگ و در خجند «کالخوز اربابی» با باغ‌های وسیع اطرافش ، میزبانان مراسم گلگشت نوروزی می‌شوند و با  چای کبود و نان رایگان  از مهمانان و فقیرترها پذیرایی می کنند  و اگر «آش پلو»ی رایگان هم باشد نور علی نور است. آش پلو را با نخود ، برنج، و پی گوسفند و آب زیاد می‌پزند. بندبازی، کشتی محلی و خروس جنگی – در مناطق روستایی جنوب-  از دیگر مراسم  در این روزها به شمار می‌رود.

 

حافظ در غزلی گفته:

ز کوی یــــار مــی‌آید نسیــم باد نوروزی / از این باد ار مدد خواهی چراغ دل برافروزی

چو گل گر خرده‌ای داری خدا را صرف عشرت کن / که قارون را غلطهــا داد سودای زرانــدوزی

ز جام گل دگر بلبل چنــان مست می لــعلست / که زد بر چـــرخ فیروزه صفیر تخـــت فیروزی

به صحرا رو که از دامن غبــار غم بیفشانی / به گلزار آی کــز بلبل غزل گفــتن بیامـوزی

 

۶- مراسم جفت براران:

یکی دیگر از مراسمی که در گذشته پیش از کاشت و کار کشاورزان و چند روز قبل از نوروز با آرزوی پر برکت شدن محصولات برگزار می‌شود، مراسم «جفت براران» است. جفت براران در اکثر محل‌ها در اواخر ماه حوت تشکیل می‌شود. در این مراسم همه اهل خانواده شرکت می‌کنند. کشاورزان نیز پلو، نان فطیر و یا غذای مربوط به مراسم را تهیه کرده و ۱۵ تا ۲۰ نفر از کهنسالان را دعوت می‌کردند و بعد از غذا نیز این عبارات را می‌گفتند: «مزید نعمت، زیاده دولت، برار کار، صحت و سلامتی خرد و کلان، رسد به بابای دهقان، خوش آمدید میهمانان».

 

۷-مراسم سومنک پزی:

سمنوپزان یکی از این آیین‌های نوروزی در تاجیکستان است. سمنک یا سمنو از بهترین غذاهای نوروزی است که از جوانه گندم و آرد تهیه می شود و یکی از اجزای اصلی سفره هفت سین یا خوان نوروزی به شمار می آید. البته مراسم سمنوپزان در کشورهای افغانستان، ایران، تاجیکستان و ازبکستان مهم ترین رسم نوروزی است. با وجود این، این خوراکی در این کشورها به ندرت در طول سال خورده می شود و تنها در نوروز زینت بخش سفره های نوروزی است. این غذا در کشورهای دیگر به نام های سمنی٬ سوملک٬ سومنک و سومولوک هم شناخته می شود. اما در تاجیکستان مهم ترین خوراکی تاجیکان برای نوروز که در تمام مناطق تاجیکستان عمومیت دارد، سمنو است که هنگام پختن آن نواهایی نظیر،ˈبوی بهار است سمنک، آش نهار است سمنک، از گل گندم سمنک، خوردن مردم سمنکˈ را سر می دهند.

 

آیین تهیه و پخت سمنک یا سمنو در همه مناطق این کشور هنوز هم باقی است و پس از اعلام استقلال به جدول جشن‌های رسمی عید نوروز وارد و دوباره احیا شده است. آیین پخت سمنک نوروزی که تا به حال بیشتر خاص مردم روستاهای تاجیکستان بود، هم اکنون در میان ساکنان شهرها نیز اجرا می شود.

 

سمنک را در تاجیکستان عمدتا زنان می پزند و برای این کار از قبل در ظروف رو باز گندم را به خیس می گذارند و تا زمان سبز شدن دانه های گندم انتظار می کشند. در روزهای آمادگی برای برپایی جشن نوروز شیره گندم را با آرد مخلوط کرده به دیگ می‌ریزند و روی آتش برای پخت می‌گذارند. پخت سمنک از صبح زود دو روز قبل از عید آغاز می شود و برای این که سمنک خیلی دیر می‌پزد، زنان طباخ گرد دیگ جمع شده و تا پخت آن با زدن دف در وصف نوروز ترانه می‌خوانند.

 

به عقیده تاجیک‌ها، در زمان پخت سمنو از حکایت های مذهبی و دینی می گویند، به خصوص از حضرت فاطمه زهرا که به گفته آنان در آن زمان به عنوان طعام استفاده می کردند. هم چنین حاجتمندان می‌توانند حاجت بگیرند و بیماران نیز شفا یابند و به این خاطر سمنو به معنی استقبال از بهار و در بین تاجیک‌ها شفابخش است.در مراحل آخر پخت این خوراکی عیدانه زنان با آرزوی نیک به داخل دیگ سمنک هفت دانه سنگ خرد و چهارمغز (گردو) می‌اندازند. گفته می‌شود هنگام توزیع سمنو این سنگ‌ها و گردوها به کاسه هر کسی افتاد، وی به آرزویش خواهد رسید.

 

۸-مسابقه بزكشی:

مسابقه بزکشی هم یکی دیگر از برنامه های جدا نشدنی از جشن نوروز در تاجیکستان است. لاشه بز را وسط میدان می گذارند و از بلندگویی که روی کانتینری آن سوی میدان نصب شده در هر دور، مقدار جایزه و نام کسبه ای که هزینه جایزه این دور را متقبل شده اعلام می کنند. بعضی ها شرکت   می کنند و آن هایی که جایزه باب میل آنان  نباشد اطراف میدان سوارکاری یورتمه می روند تا دور بعدی آغاز شود.

 

مسابقه تا جایی که جایزه دهنده ای باشد ادامه پیدا می کند. در زمین بازی میدان بزکشی دو تکه پارچه قرمز بیش از هر چیز جلب توجه می کند، یکی پرچم جایی که مقصد نهایی لاشه بز است و دیگری دستار داور مسابقه که با ریش سفید و بلندش وسط میدان ایستاده است. مسابقه بزکشی شاید تنها میراث باقی مانده ای است که حس جنگ های سلحشورانه باستان را در ذهن هر تماشاگری تداعی می کند.

 

۹-شاگون بهار مبارک:

در بدخشان در شب دوم سال نو از کله و پاچه گوسفند وگندم غذای مخصوصی تهیه می کنند که به آن “باج” می گویند. تاجیک ها در نخستین روز نوروز، صبحانه را با انواع غذاهای شیرین صرف می کنند که عبارت است از حلوا، شیربرنج، غوز حماچ ، به این امید که تا پایان سال زندگی شان شیرین باشد. پس از صرف صبحانه پارچه سرخی را بالای در ورودی خانه می آویزند که آن را نشانه بهروزی و خوش بختی می دانند. آن گاه اثاث خانه را که از قبل تمیز کرده اند به طرزی نیکو می چینند، سپس پنجره ها را می گشایند تا نسیم نوروزی در زوایای خانه به گردش درآید. همه لباس تازه به تن می کنند و کوچک ترها در حالی که غنچه ای از گل سرخ در دست دارند نزد بزرگترها می روند و با گفتن”شاگون بهار مبارک” سالی خوش برایشان آرزو می کنند.

نوروز در تاجیکستان

       جشن های نوروزی در مازندران

عید نوروز : 

هنگام تحویل سال افراد خانواده دور سفره هفت سین كه با ظرافت و سلیقه خانم خانه چیده شده می نشینند و در حالیكه پدر خانواده دعای تحویل می خواند منتظر سال نو می شوند. در گذشته كه امكانات ارتباطی مانند رادیو و تلویزیون نبود با تیراندازی یا گفتن اذان سال جدید را به همه اعلام می داشتند. بعد از این كه سال نو شد كسی كه به عنوان مادرمه انتخاب شده با مجمعی كه در ان قرآن ، آیینه، اب ، سبزه و شاخه های سبز جوان قرار دارد وارد خانه می شود چهارگوشه اتاق ها را آب می پاشد قرآن را كنار سفره هفت سین می گذارد و شاخه های سبز ( درخت آلوچه) را به این نیت كه سال سرسبز و خوش و خرمی برای خانواده باشد، جلوی در اتاق آویزان یا روی طاقچه اتاق می گذارد. دراین روز مادر خانه، غذای عید، سبزی پلو با مرغ یا گوشت درست می كند. علاوه بر آن غذایی به عنوان خیرات برای اموات می پزند و بین مردم پخش می كنند . در غروب شب اول سال به این اعتقاد كه چراغ خانه آنها همیشه روشن و نورانی باشد، به سر در خانه ها شمع یا شعله آتش آویزان می كنند.

 

خوردنی های عید :

چند روز مانده به عید مقدار زیادی برنج را می خیساندند و بعد از شستشوی كامل آن را نیمه خشك می كردند و به همراه دیگر زنان به دنگه سر(آسیاب دستی) می رفتند و برج ها را آرد می كردند كه به آرد برنج ((دنكو)) می گویند. پس از آن كه سهم صاحب آسیاب را از دنكو دادند به خانه بر می گشتند. دنكو را روی حرارت ملایم تفت می دادند آن وقت با پودر قند و روغن گاوی حلوا درست می كردند. پیشتر ها اندازه حلوا درست به اندازه ی یك آجر بود. هم چنین باآرد برنج (دنكو) >> كماج << هم می پختند.

 

كماج نان گردی است كه محتویات آن آرد برنج” شیر و تخم مرغ می باشد. معمولا زنان بعد از پختن نان خانگی خمیر كماج را روی تنور می گذاشتند و روی آن را با صفحه ای فلزی پوشانده زغال های گداخته می گذاشتند كه در واقع همان عمل فر امروزی بود و كماج مانند كیك پوف می كرد. از خوردنی های دیگر نوروز دخترانه است كه آن هم ازبرنج پخته و خشك شده در آفتاب تند تابستان درست می شود.

 

برنج خشك شده را در روغن بسیار داغ می ریزند كه فورا پفكی می شود آن را در ظرفی می ریزند و بر رویش عسل یا شیره ی خرمالو و یا شكر می پاشند و مصرف می كنند. از خوردنی های دیگر نوروز نان تنوری ریز است كه از آرد گندم تخم مرغ”شكر و روغن درست می شود. نان تنوری ریز توسط زنان در تنور پخته می شود و در سفره نوروزی قرار می گیرد. رنگ كردن تخم مرغ از كارهای دیگر زنان و دختران مازندران است. در قدیم برای رنگ كردن تخم مرغ گزنه را در آب جوش می جوشاندند و تخم مرغ را در آب آن قرار داده می پختند كه تخم مرغ ها رنگ سبز طبیعی به خود می گرفت.

 

هم چنین با زغال شكل های مختلفی روی تخم مرغ می كشیدند. همه ی مراسم فوق هم اكنون در مازندران رایج است جز این كه شكل انجام آنها تغییر نموده مثلا همه مردم برای آرد برنج به ((دنگ سر))نمی روند بلكه با آسیاب های كوچك برقی در منزلشان برج را آرد می كنند اگر چه در بعضی نقاط مثل((خواجه كلا)) زیراب دنگ سر وجود دارد و مردم از هر محله ای به آنجا می روند و بر نجشان را ((دنكو)) می كنند.

 

هنوز هم ((دنكوی)) دنگ سر از نظر مرغوبیت حرف اول را می زند. هم چنین برای رنگ كردن تخم مرغ از رنگ های شیمیایی استفاده می كنند و كماج را در فر می پزند. از شیرینی های بسیار خوشمزه و تقریبا پر خرج ایام نوروز در مازندران ((آب دندان)) است كه از آرد برنج بسیار نرم و پودر قند و كره تشكیل شده است. آب دندان در فر پخته می شود و سابقه ای دیرینه دارد.

 

 

آداب و رسوم عید نوروز در مازندران

 

جشن نوروز ماه:

مردم مازندران در اواسط مرداد ماه جشنی به نام نوروز ماه دارند وقتی كه اولین محصول برنج زودرس رسید بعد از جمع آوری و درو با همان برنج غذا درست می كنند و درخارج از روستا جشن پایان كار می گیرند. این مراسم دست مانند سیزده به در است و اعتقاد دارند كه این روز را حتما” باید بیرون از روستا به سر برد در واقع این جشن یك نوع سپاسگزاری به درگاه خداوند است.

 

مراسم تیرماه سیزده :

از دیگر مراسم سنتی و رسمی مازندران تیرماه سیزده است كه در اواسط آبان هر سال برگزار می شود. البته روایات مختلف در مورد تیرماه سیزده وجود دارد.

می گویند كه شب تولد حضرت علی ( ع) است.

می گویند پیروزی كاوه بر ضحاك و جشن مهرگان است.

 

در این شب همه خانواده كنار هم جمع می شوند و تا پاسی از شب به خوردن تنقلات و گوش دادن به قصه و افسانه های بزرگ ترها سپری می كنند جوانان هم با در دست داشتن تركه ای بلند كه كیسه ای به انتهای آن بسته شده است. همراه كودكان به در خانه ها رفته و با سر و صدا و كوبیدن چوب به درخانه ها و لال بازی از صاحب خانه تقاضای هدیه می كنند به آنها پول ، میوه، شیرینی داده می شود.

 

هنگامی كه لال به همراه گروه خود در كوچه ها شروع به حركت می كند این اشعار را می خواند:

لال بیمو، لال بیمو، پارسال و پیرار بیمو، چل بزن دیگه بزن، لال انه لالك انه، پیسه گنده خوانه ، سالو ماه ارزون نوه، لال مار رسوا نو، لال انه لالك انه، پاربورده امسال انه ، لال آمده ، لال آمده، پارسال و امسال امده، چرخ نخ ریسی را حركت بده، به دیگ بزرم، لال آید، لال كوچك می آید، كسی كه شیرینی پیس كنده می خواهد می آید ، سال و ماه ارزان نمی شود، لال بزرگ رسوا نمی شود، لال می آید، لال كوچك می آید ، پارسال رفته امسال می آید.

 

آیین سنتی ۲۶ عید ماه :

آیین ویژه سنتی ۲۶ عید ماه طبری هر سال در تاریخ ۲۸ تیرماه شمسی در بیشتر روستاهای استان برگزار می شود. در روستای امامزاده حسن سوادكوه این مراسم با آداب خاصی انجام می شود این رسم به جشن مردگان نیز معروف است. بر اساس سنت رایج و باورهای مردم در زمان های قدیم فریدون پادشاه پیشدادی به خونخواهی پدرش جمشید شاه حاك پادشاه را سرنگون می كند مردم خبر این پیروزی را در شب با آتش زدن بوته ها به یكدیگر اطلاع می دهند. و فردای آن روز با برپایی جشن و مسابقه كشتی این پیروزی را گرامی می دارند.

 

امروزه نیز اهالی روستاهای اطراف همگی به امامزاده حسن می آیند و علاوه بر خیرات كردن برای اموات خود و روشن كردن شمع روی مزارها، تماشاگر مسابقه كشتی سنتی لوچر می شوند. در این روز كشتی گیران سوادكوه در این محوطه گرد می آیند و به مصاف هم می روند.در مناطق جلگه ای جشن مردگان در آرامگاه ها برگزار می شود.

جشن های نوروزی در مازندران

       ۵ عامل اساسی برای رشد عضلات

برای افرادی که قصد دارند وزن خود را کاهش دهند، معادله ای نسبتا ساده وجود دارد: کالری دریافتی کمتر نسبت به میزان کالری که سوزانده می شود.

 

در مقابل، عضله سازی و افزایش حجم عضلات به گام هایی پیچیده‌تر نیاز دارد. رشد عضلانی به مجموعه ای از عوامل بستگی دارد. در ادامه با برخی از مهمترین عوامل در این زمینه بیشتر آشنا می شویم.

رژیم غذایی

 

تمرین در باشگاه ورزشی و کار با وزنه تنها بخشی از روند عضله سازی را شامل می شود و باید توجه ویژه ای نیز به ساعاتی داشته باشید که خارج از باشگاه سپری می کنید و این که چه مواد غذایی و نوشیدنی هایی را مصرف می کنید. برای افزایش حجم عضلات خود باید تمرکز ویژه ای روی مواد غذایی سرشار از پروتئین بدون چربی که بدن را تغذیه می کنند و رشد عضلات را تسهیل می کنند، داشته باشید. از جمله منابع غذایی که در این زمینه می توانید مد نظر قرار دهید می توان به گوشت سینه مرغ، گوشت گاو بدون چربی، و ماهی سالمون اشاره کرد، که همگی آنها دوزهای قابل توجهی از پروتئین با کالری و چربی کمتر نسبت به گوشت های دیگر را در اختیار شما قرار می دهند. گیاهخواران نیز می توانند روی مغزهای خوراکی و لوبیاها متمرکز شوند که دارای پروتئین هستند، اما نه به اندازه منابع گوشتی.

خواب

 

استراحت و خواب برای رشد عضلات فوق العاده مهم است، و این در شرایطی است که بسیاری از ما به آن کمتر توجه می کنیم. هنگامی که خواب هستید، بدن به سختی در تلاش است تا بافت های عضلانی را ترمیم کند، سلول های قدیمی و آسیب دیده را جایگزین کند، و شرایط خوبی را ایجاد کند. همچنین، خواب کافی مغز را شارژ می کند و هوشیاری ذهنی بیشتری در اختیار شما قرار می دهد، و در مجموع برای جلسه تمرینی بعدی در باشگاه آماده می شوید.

برای افرادی که به عضلات خود اهمیت ویژه ای می دهند اغلب ۱۰ ساعت خواب توصیه می شود، اما حداقل هفت تا نه ساعت خواب شبانه باید رعایت شود.

سن

 

شما نمی توانید کنترلی روی این که چند ساله هستید، داشته باشید و هنگامی که در تلاش برای بازتعریف بدن خود هستید، این می تواند عاملی کلیدی باشد. سن شما در کنار عوامل دیگر مانند آسیب دیدگی های گذشته، خستگی، تعهدات خانوادگی می توانند هم از نظر توانایی های جسمانی و هم مدت زمانی که می توانید در باشگاه سپری کنید، بر تمرینات ورزشی شما تاثیرگذار باشند. این به معنای آن است که هر چه سن شما بیشتر باشد، برای روتین تمرینات خود به برنامه ریزی بیشتری نیاز دارید و هر چه بیشتر باید مراقب خود به منظور پرهیز از آسیب دیدگی باشید.

تنوع

 

احتمالا با اصطلاح حافظه عضلانی آشنا هستید، که اساسا روش سازگاری بدن محسوب می شود. اگر به طور مداوم تمرینات ورزشی مشابه را بارها و بارها انجام دهید، یا روی عضلات و قسمت های مشابه بدن کار کنید، احتمالا به نتیجه دلخواه برای عضله سازی نخواهید رسید زیرا بدن با این تمرینات سازگار می شود. بر همین اساس است که تنوع تمرینات از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برنامه های تمرینی شما باید حالت ترکیبی داشته باشند و هر از چند گاهی در آنها تغییر ایجاد شود و انجام حرکاتی جدید در دستور کار قرار بگیرد تا عضلات مختلف بدن درگیر ششده و بدن همواره شگفت زده شود.

اهداف

 

برای افزایش حجم عضلات خود اهدافی را تعیین کنید و روند پیشرفت خود را زیر نظر بگیرید. شما می توانید برای رکوردهای شخصی خود هدف گذاری کنید و با افزایش وزن وزنه هایی که با آنها کار می کنید، در نهایت عضلاتی قوی‌تر و بزرگتر داشته باشید. به خود فشار وارد کنید، برای هر جلسه یا حداقل هر دوره به وزن وزنه ها اضافه کنید. اگر قادر هستید بیشتر از رکوردهای هفته پیش خود وزنه بزنید، این به معنای آن است که قوی‌تر شده اید. پس روند خود را ادامه دهید، اهداف خود را یادداشت کنید، و مصمم به جنگ وزنه ها بروید.

۵ عامل اساسی برای رشد عضلات

       ماهی قرمز بخریم یا نخریم امراله قاجاری سرپرست دفتر بهداشت و بیماری های آبزیان سازمان دامپزشکی در گفت و گو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان؛ گفت:سازمان دامپزشکی کنترل کافی برمراکز عرضه ماهی های قرمز را برعهده داشته است و این سازمان در این ایام بیش از پیش کنترل و توجه کافی به مراکز توزیع ماهی های زینتی را دارد. وی با اشاره به اینکه افراد باید نکات بهداشتی در نگهداری ماهی را رعایت کنند،افزود: هیچ ممنوعیتی برای خرید ماهی شب عید وجود ندارد زیرا از آنجاییکه عمر ماهی های قرمز بسیار کوتاه است انتقال بیماری نیز به مراتب کمتر می‌باشد. سرپرست دفتر بهداشت و بیماری های آبزیان سازمان دامپزشکی افزود:باید حتی الامکان از دست زدن مستقیم به اینگونه ماهیان زینتی خوداری کرد. وی تاکید کرد: طبق بررسی های صورت گرفته هیچگونه بیماری ویروسی کوئی هرپس و بیماری باکتریایی در میان آبزیان مشاهده نشده است‌. سرپرست دفتر بهداشت و بیماری آبزیان سازمان دامپزشکی گفت: تاکنون نمونه برداری ها از چندین مرکز تولید و تکثیر این نوع مدل آبزیان زینتی در مراکز کوچک روستایی  صورت گرفته است.  قاجاری ادامه داد: مردم باید ماهی سفره هفت سین را از مراکز معتبر که تحت نظر سازمان دامپزشکی و میادین شهرداری ها هستند، خریداری و از دستفروشان این گونه ماهی را نخرند. وی اضافه کرد: باید برای تعویض اینگونه ماهی ها از دستکش استفاده نموده و پس از برخورد با دست با آب و صابون کامل شستشو دهید. قاجاری یادآورشد: شهروندان پس از ایام تعطیلات ماهی های زینتی را در استخر پارک ها و منابع آبی آزاد رها کنند. 

 

ماهی قرمز بخریم یا نخریم

       تاثیر نوشیدن شیر در پیشگیری از سرطان روده

شیر خواص بسیاری دارد ولی این خاصیت آن را شاید کمتر کسی بداند.

تحقیقات انجام شده در نیوزلند نشان داد که مصرف روزانه و مداوم شیر خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را به میزان قابل ملاحظه ای کاهش می دهد.

 

محققان در مطالعات اخیر دریافتند کودکانی که هر روز مقادیر مشخصی شیر می‌نوشند در بزرگسالی ۴۰ درصد کمتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به سرطان روده هستند.

 

این یافته ها نشان داد حتی نوشیدن نصف لیوان شیر در روز تاثیر محافظت کننده و پیشگیرانه قدرتمندی در برابر این سرطان دارد.

 

محققان معتقدند مکانیسم این اثر احتمالا مربوط به عملکرد کلسیم است. کلسیم قادر است سلول های سرطانی را نابود ‌سازد و سیستم ایمنی را برای مقابله با این سرطان تحریک کند. البته این اثر مستلزم مصرف روزانه و مداوم شیر می باشد.

 

نتایج این مطالعه در نشریه اپیدمیولوژی آمریکا منتشر شده است.

تاثیر نوشیدن شیر در پیشگیری از سرطان روده

       اهمیت سن در یک رابطه

وقتی شروع به آشنایی با شخص جدیدی ( جنس مخالف ) می کنیم مطمئنا در ذهنمان این سوال شکل می گیرد: چند سالش است؟

اگر بین شما دو نفر فاصله سنی زیادی نباشد صحبت ها درست پیش می رود.

آقایان ممکن است پس از اینکه متوجه شوند خانمی که با او آشنا شده اند ۵ یا ۱۰ سال از خودشان جوانتر است شاید نسبت به ادامه صحبت بی میل شوند و این در مورد بالاتر بودن سن طرف مقابل هم صدق می کند.

 

محققان پس از بررسی ۳۰۰۰ زن و مرد طی چند سال گذشته به این نتیجه رسیدند که حتی ۵ سال اختلاف سنی باعث افزایش ۱۸ درصدی امکان طلاق نسبت به زوج های هم سن می شود.

همچنین محققان اظهار کردند ۱۰ اختلاف سنی بین زن و مرد می تواند تا ۳۹ درصد امکان طلاقشان را افزایش دهد و در ۲۰ سال اختلاف سنی هم تا ۹۵ درصد امکان طلاق وجود دارد.

این تحقیقات نشان داد اختلاف سنی هرچه کمتر باشد امکان طلاق نیز کاهش می یابد.

جسیکا اوریلی متخصص و مشاور خانواده می گوید: با این وجود، این تحقیقات فاصله سنی را از آنچه هست خیلی بدتر نشان داده.

بعدها محققان آن تحقیق خودشان نیز اظهار کردند با وجود اینکه بین اختلاف سنی و طلاق رابطه وجود دارد اما نمی توان احتمال طلاق زوج ها را پیش بینی کرد.

با عقل هم جور در می آید چون فاکتورهای زیادی وجود دارد که شما را از شریکتان متفاوت می کند.

برای مثال فرهنگ، جغرافیا، سابقه خانوادگی، تحصیلات و درآمد، همه اینها شخصیت و ارزش روابطتان را شکل می دهند. مطمئنا این فاکتورها برای پیش بینی آینده یک رابطه بیشتر به کار می آیند تا سن.

در واقع گاهی ۲۰ سال بزرگتر یا کوچکتر بودن از شریک خود می تواند چیز خوبی باشد.

دکتر جین گریر می گوید: چنین شرایطی به شریک جوانتر این فرصت را می دهد تا به رابطه شور و نشاط را منتقل کند و فرد بزرگتر نیز می تواند با تجربه و دانشی که کسب کرده به رابطه تعادل ببخشد.

متاسفانه، جدای نظرات متخصصان و تحقیقتی که انجام شده، بینش در فاصله سنی مناسب در یک رابطه بسیار کم است.

دلیلش هم این است که هیچ پیش بینی دقیقی برای موفقیت یک رابطه بر اساس سن وجود ندارد.

مهم نیست چقدر اطلاعات بدست آورده اید، نمی توانید سن را به تنهایی پایه پیش بینی آینده یک ازدواج قرار دهید.

نمی توان خود را محدود به آمار کرد. اگر بین دو طرف رابطه ای صمیمی باشد، قابلیت حل مشکلات را داشته باشند و یکدیگر را دوست بدارند اینها خیلی از سن مهمتر هستند. اگر دیگر افراد به خاطر سن به مشکل خورده اند این مشکل خودشان است نه شما.

اهمیت سن در یک رابطه